Tabletki antykoncepcyjne zawierają gestageny i sztuczny estrogen – etynyloestradiol, który różni się od naturalnych estrogenów, 10-krotnie silniejszym działaniem oraz wpływem na aromatazę CYP19A1, 17beta-dehydrogenazę, białko SHGB. Ponadto jako etylowana forma estrogenów nie podlega naturalnemu przekształceniu do innych pochodnych. Jest uważany za EDs (Endocrine Disruptor).

Tabletki antykoncepcyjne mogą zwiększać ryzyko autyzmu? i wad rozwojowych? w następujący sposób:
1. Zwiększając ekspresję receptorów progesteronowych w endometrium, utrudniają prawidłowe przygotowanie łożyska, gdy ciąża następuje zaraz po antykoncepcji, zwiększając jego patologię (niska masa łożyska)
2. Obecne w środowisku (roślinach, rybach, wodzie pitnej) – działają jako ksenoetrogeny, mogą być współodpowiedzialne za patologię łożyska, taką jak dwunaczyniowa pępowina, przyczep brzeżny pępowiny, zawały blade łożyska, duża ilość krwiaków łożyskowych, nieprawidłowa budowa błon płodowych, fibrynoidy
3. Mogą wpływać na ekspresję aromataz i dehydrogenaz, głównie przez wpływ na CYP19A1 i CYP19A2, zaburzając w ten sposób przemianę androgenów do estrogenów i dalsze przemiany estrogenów, także w mózgu (nieprawidłowa aromatyzacja związana z genem CYP19A1 u mężczyzn jest rozpatrywana jako przyczyna częstszego występowania autyzmu u mężczyzn niż u kobiet)
4. Hamując wytwarzanie endogennych hormonów, głównie FSH, LH i estrogenów, mogą wpływać na wykształcenie i budowę łożyska, a tym samym zaopatrywanie płodu w krew i tlen, co może mieć znaczenie w rozwoju chorób ze spektrum autyzmu
5. Hamując owulację, powodują „przeterminowanie” i pogorszenie jakości owocytów w pęcherzykach Graafa, których ilość jest zdeterminowana od życia płodowego. Zapłodnienie takiej komórki jajowej po zaprzestaniu antykoncepcji może zwiększać nieco ryzyko patologii płodu i rozwoju dziecka po porodzie.
6. Powodują powstanie nieprawidłowej flory jelitowej i w pochwie, złożonej z Acinetobacter i Corynebacterium, która utrudnia prawidłowe wykorzystanie żelaza w rozwoju płodu, powoduje przewlekłe stany zapalne w pochwie oraz endometrium, wpływając na rozwój płodu, w tym rozwój jego mózgu
7. Gestageny hamują uwalnianie oksytocyny, która wpływa na zachowania społeczne, w tym poczucie przywiązania, bezpieczeństwa i miłości (zachowania społeczne) – może to mieć znaczenie podczas życia płodowego, gdy do zapłodnienia doszło w krótkim czasie po odstawieniu antykoncepcji oraz w czasie przyjmowania środków antykoncepcyjnych przez matki karmiące i zaraz po porodzie.

Obecnie uważa się, że tabletki antykoncepcyjne nie powodują autyzmu jako izolowany czynnik sprawczy tej choroby.